🌿वृष्टिकाम्पिल्य (Vṛṣṭikāmpilyaḥ)

“यदा वृष्टिः निवर्तते, तदा भूमिः पुनः श्वसिति।”

वृष्टेः परं सुगन्धो जायते — मृदुः, किन्तु अमरः — यथा स्मृतिः स्वयमेव प्रबुध्यते।एषः वृष्टिकाम्पिल्यः — यदा बिन्दवः भूमिं स्पृशन्ति, तदा भूः निःश्वसति।एषा गन्धः न केवलं द्रव्यः, किन्तु चेतनस्य जागरणम्।एष आत्मनः स्मरणं, स्नानात् परं नूतनजीवनस्य प्रतीकः।

नितान्तनीरम् इत्यस्य अनन्तनिमग्नता अनन्तरं,वृष्टिकाम्पिल्यः पुनर्जन्म इव।वृष्टिः शान्ता, मेघाः गताः, भूमिः स्वच्छा। अधुना शिष्टं कोमलम् मौनम् च, यत्र नूतनस्पन्दनं जीवति।यत् पूर्वं आकाशे कोलाहलः आसीत्, तदेव अधुना शान्तिरूपम् अभवत्।

वैदिकदृष्ट्या एषः क्षणः पवित्रः। ऋग्वेदे उक्तम् — “पर्जन्यः पवते” इति —वृष्टिः शुद्धयति। सा एव आपः बीजानि जागरयति, निद्रितां पृथिवीं पुनः स्पन्दयति।

एषः वृष्टिकाम्पिल्यः जागरणस्य क्षणः अस्ति —दीर्घश्वासस्य अनन्तरं प्रथमश्वासः,अन्धकारस्य अनन्तरं दीप्तिः।नाशः न, नवोत्पत्तिः। सृष्टिः स्वयमेव वदति — “त्वं अवशिष्टः असि, पुनः आरभस्व।”

एषा गन्धः न केवलं मृदायाः, किं तु स्मृतेः। सा बाल्यं, कालं, अनुभवं च स्मारयति।जीवनं चक्ररूपम् अस्ति — यः पतति, सः पुनः अंकुरयति।पीडा अपि यदा शुद्ध्यति, तदा ज्ञानगन्धं त्यजति।

सङ्गीते वृष्टिकाम्पिल्यः एतां भावनाम् विना वाचः प्रकटयति। सङ्गीतं मन्दं, स्नेहमयम्, प्रवाहितं च —यथा जगत् एकं दीर्घं श्वासं गृह्णाति।प्रत्येकः स्वरः बिन्दुरूपेण भूमौ पतति,प्रत्येकः विरामः मेघगर्जनात् परं मौनम्।

श्रवणेन हि तव पादाः भूमौ निखिलाः,दृष्टिः निमीलिता, प्राणः सौरभ्ये पूरितः। एषा न भव्यता, किं तु आत्मीयता।एषा शान्तिः मुक्तेः अनन्तरं आगता।

आध्यात्मिकरूपेण वृष्टिकाम्पिल्यः आत्मनः प्रथमश्वासः। नितान्तनीरम् इत्यस्य सागरात् उत्थाय आत्मा पुनः देहे प्रविशति —नवजीविता, विनयिता, पुनर्जाता। एषः क्षणः प्रातःकालेन तुल्यः —मौनस्य च वाण्याः मध्ये, ज्ञातस्य च अज्ञातस्य मध्ये। एषः आत्मनः गन्धः — यत्र चेतना भूमिम् आलिङ्गति।

अन्ते यदा वृष्टिकाम्पिल्यः निःशब्दं भवति,तदा न मौनं शेषं भवति, किं तु श्वासः —मृदुः, सुगन्धितः, जीवितः च।

यतः प्रत्येकः प्रवाहः भूमिं स्पृशित्वा नूतनजीवनं ददाति,प्रत्येकं जीवितं निमग्नत्वात् उत्थाय पुनः पुष्पति।

“यदा आपः भूमिम् स्पृशन्ति, तदा सृष्टिः स्मरति — आरम्भः कथं भवेत्।”